«نوحه بر شهر خراب»

چکیده مقاله

چکیده مقاله:

این نوشتار به چند قصیده مشهور از شاعران برجسته ادبیات ایران میپردازد که خصیصه بارز آنها این است که در سوگ و نوحه برای ویرانی شهر و سرزمینی هستند که شاعر سخت بدان شهر و دیار دلبستگی دارد. فرخی سیستانی در قصیدهای در سوگ سلطان محمود به حال شهر غزنین هم اظهار تاسف و نگرانی میکند. قصیده انوری با عنوان نامه اهل خراسان که درباره ویرانی5 خراسان در حمله غزان سروده شده است. همچنین، قصیده خاقانی که در سوگ کشته شدن یکی از فقهای بزرگ شافعی به دست همین غزان سروده شده و بر ویرانی خراسان به دست آنان نوحه سر میدهد و نیز در قصیده ایوان مداین، خرابه های پایتخت ساسانی را هفت قرن بعد از سقوط این شاهنشاهی باشکوه به تصویر میکشد. در آخر به دو قصیده سعدی میپردازیم که یکی به عربی و دیگری به فارسی است و نوحه سرایی است بر خرابی بغداد در واقعه لشکرکشی هلاکوخان مغول و زوال خلافت بغداد را از دریچه دید این شاعر بزرگ ادبیات فارسی بازگو میکند.