آسیب¬شناسی فرهنگیِ قومِ بلوچ بر اساس مثل¬ها

چکیده:

چکیده

تحقیق و پژوهش دربارة زبان­ها و گویش­های محلی ایران و جمع­آوری نمودهای مختلف فرهنگی از جمله مثل­ها، موجب شناخت بهتر فرهنگ و تاریخ اقوام، حفظ گویش و فرهنگ آن­ها و در نهایت شناخت بهتر زبان‌ها و فرهنگ ایرانی می­شود. ضرب­المثل­های بلوچی جملاتی بسیار کوتاه و صریح اما پرمفهوم هستند که برای بیان مفاهیم بلند و طولانی به کار می­روند. ضرب­المثل­ها، بخشی از فرهنگ عامة مردم بلوچستان هستند که بررسی دقیق آن­ها در مطالعة الگوهای فرهنگی، ارزش­های اجتماعی و تحقیقات جامعه­شناختی راهگشا خواهد بود. بیشتر این مثل‌ها دارای مفاهیم خوب، مثبت، اخلاقی و فرهنگی هستند که اعتلا و پیشرفت افراد و جامعه را در پی دارند؛ امّا مثل‌هایی نیز وجود دارند که کارکردهایی منفی دارند و به نظر می‌رسد که در گذر تاریخ، مایۀ آسیب و ناکامی‌های اجتماعی و فرهنگی بوده‌اند. در این پژوهش به بررسی و شناخت این دسته از مثل­ها پرداخته شده که هر چند شمار آن­ها کم است، اما به سبب رواج گسترده‌ای که یافته‌اند، باعث ایجاد اخلال و آسیب در فرهنگ جامعه شده­اند؛ به عبارت دیگر در این پژوهش، آسیب­های فرهنگی قوم بلوچ از منظر ضرب‌المثل­های بلوچی مورد طرح و بحث قرار گرفته است. این پژوهش، آسیب­های فرهنگی را در سه حوزة فرد، خانواده و اجتماع بررسی کرده است و آسیب­های فرهنگی مرتبط با باورهای خرافی و غیرعلمی را نیز در پایان ضمیمه کرده است. یافته­های پژوهش بیشترین فراوانی را در آسیب­هایی که مربوط به خانواده­هاست نشان می‌دهد. از این حیث راهکارهای لازم نیز جهت رفع یا تعدیل این قبیل برداشت­های سوء فرهنگی باید از خانواده‌ها شروع شوند تا نسل­های جدید از چنین آسیب­های فرهنگی به دور و پیراسته شوند. این پژوهش به روش مطالعة کتابخانه­ای و به شیوة تحلیلی صورت گرفته است.

واژه­های کلیدی: آسیب­شناسی، فرهنگ عامه، ضرب­المثل، زبان بلوچی، قوم بلوچ

این پایان نامه با نمره 18/33 صدم قابل دفاع تشخیص داده شد